طرز استفاده از تشک مواج اهمیت بسیار بالایی دارد. زیرا یکی از مهم ترین نکات برای دسترسی از نتایج مثبت و مورد انتظار استفاده از تشک مواج به کارگیری صحیح و استفاده استاندارد از آن است. به طور کلی آن دسته از افرادی که به دلیل قرار گرفتن در شرایط خاص مجبور هستند، ساعات زیادی را در بستر بگذرانند ناخودآگاه در معرض عوارض ناشی از این امر قرار می گیرند. استفاده از تشک مواج یکی از بهترین راهکارها برای کاهش و حتی از بین بردن عوارض ناشی از عدم تحرک بیماران بستری به شمار می رود.
خونرسانی به قسمت های مختلف بدن آن دسته از افرادی که در بستر بیماری به سر می برند، آنچنان که باید صورت نمی گیرد. زیرا قسمت هایی که محل اتصال بدن به بستر هستند، در معرض فشار زیادی قرار می گیرند و همین عامل سبب اخلال خونرسانی در این قسمت ها می شود. در نتیجه قسمت های فوق که شامل پاشنه پا، زانوها، پشت سر، قوزک پا و سرشانه ها است به دلیل عدم خونرسانی، فشار و تحمل بار زیاد در معرض کبودی و مرگ سلولی قرار می گیرند.
در چنین شرایطی استفاده از تشک مواج به دلیل برخورداری از ساختار منحصر به فرد و استاندارد آسیب بافت های نام برده و مرگ سلولی در آنها را به کمترین حد ممکن می رساند. در ادامه مطلب نحوه استفاده صحیح از تشک مواج مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
نصب صحیح تشک مواج
تشک مواج در انواع مختلفی وجود دارد که معمولا بین مدل های مختلف از نظر نصب تفاوت خاصی وجود ندارد. پس برای نصب انواع تشک مواج ابتدا باید تشک را روی یک تخت طبی و استاندارد قرار داد. سپس شلنگ مخصوصی که برای ایجاد ارتباط جهت انتقال هوا از پمپ یا کمپرسور دستگاه به تشک، همراه آن وجود دارد را به قسمت خروجی هوا در پمپ و ورودی هوا در تشک متصل کرد.
در مرحله بعدی باید تشک را به محافظ وصل نموده و سپس پمپ آن را روشن کرد. به طور معمول لازم است در ابتدا بر حسب وزن بیمار آن را به مدت ۲۰ دقیقه روی آخرین درجه فشار قرار داد. آنگاه پس از تنظیم وزن بیمار روی تشک می توان پمپ را خاموش کرده و یا آنکه درجه را روی کم قرار داد. سپس یک ملحفه تمیز و همچنین نازک را روی تشک انداخته و بیمار را روی آن قرار داد.
به طور کلی مدل های مختلف تشک های مزاج به نحوی طراحی شده اند که از هر دو طرف به یک پمپ باد برقی قابل اتصال هستند. همانطور که عنوان شد برای برقراری اتصال مذکور بین تشک و پمپ باد برقی نیز از شلنگ مخصوص استفاده می شود. همین عامل سبب شده است که تشک مواج در مقایسه با تشک های معمولی دارای سطح استانداردی باشد. در نتیجه زمانی که بیمار روی آن قرار می گیرد، فشار ناشی از وزن بیمار به نقاط مختلف بدن توزیع می شود.
به عبارت دیگر نحوه طراحی این دسته از تشک ها به نحوی است که از وارد شدن بیش از اندازه فشار به قسمت خاصی از بدن جلوگیری می کند. از این رو علاوه بر کاهش عوارض ناشی از بستری نظیر زخم بستر،ذبیمار روی آن به طور کامل احساس راحتی می کند.
به این ترتیب باید گفت که نحوه استفاده از تشک مواج روند بسیار ساده ای دارد و فقط کافی است که بیمار را روی آن قرار داده و برای توزیع وزن بیمار، به مدت ۲۰ دقیقه پمپ تشک را روشن کرده و از طریق شلنگ های مخصوص به درون آن هوا وارد کرد. این فرایند به منظور تنظیم اندازه استاندارد تشک باید در بازه های زمانی مشخصی صورت بگیرد تا از وارد آمدن فشار بر قسمت های مختلف بدن بیمار در بستر استراحت جلوگیری به عمل آید.
البته امکان روشن ماندن پمپ تشک به صورت ۲۴ ساعته نیز وجود دارد و خانواده ها جهت آسایش خاطر کامل می توانند پمپ تشک را به طور مداوم روشن بگذارند تا حالت استاندارد آن به صورت پیوسته حفظ شود. خوشبختانه این دسته از محصولات به نحوی طراحی می شوند که مصرف برق بسیار پایینی دارند و از این نظر نیز نگرانی خاصی جهت استفاده درست و به جا از آنها وجود ندارد.
چه کسانی باید از تشک مواد استفاده کنند؟
به طور کلی آن دسته از افرادی که مجبور هستند ساعات زیادی را در بستر باشند نیاز به استفاده از تشک مواج دارند. به عنوان مثال کسانی که به دلایل مختلفی دچار ضایعه قطع نخاع شده و به صورت دائم قادر به حرکت نیستند و همچنین کسانی که به دلیل ضعف عضلانی به صورت موقت یا دائم قادر به حرکت نمی باشند و کسانی که دچار سکته و فلج مغزی می شوند برای جلوگیری از ابتلا به زخم بستر نیاز به استفاده از تشک مواج دارند.
حتی کسانی که دچار زخم بستر شده اند نیز برای بهبود شرایط خود باید به سراغ تشک های مواج بروند. زیرا طراحی خاص و قابلیت های این نوع تشک به نحوی است که استفاده ازآن علاوه بر جلوگیری از بروز زخم بستر، برای بهبود و درمان آن نیز مناسب می باشد.
همانطور که در مبحث قبلی هم عنوان شد این دسته از تشک ها به صورت مداوم در معرض پمپاژ باد قرار دارد. همین عامل سبب می شود که گردش خون در ناحیه کمر سرعت بیشتری به خود بگیرد و بدن دچار تعریق نشود. به این ترتیب شرایط مناسبی برای بهبود زخم ناشی از خوابیدن طولانی مدت در بستر فراهم می شود.
همانطور که عنوان شد تشک مواج در انواع مختلفی وجود دارد که نحوه استفاده درست آنها در دفترچه ای که به همراه محصول به خریدار ارائه می شود وجود دارد. البته به جز موارد جزئی و خاص نحوه استفاده از تمامی آنها به یک شکل است. برای استفاده درست این دسته از محصولات باید یک سری نکات را در نظر گرفت. باید متذکر شد که استفاده صحیح از تشک مواج نه تنها شرایط بهتر و راحت تری را برای بیمار فراهم می سازد بلکه منجر به افزایش دوام و طول عمر آن نیز می شود. به طور کلی مهم ترین نکاتی که در استفاده از تشک مواج باید مدنظر قرار بگیرد شامل موارد زیر است.
- خودداری از قرار دادن بیمار روی تشک در زمانی که کمپرسور دستگاه خاموش است
- خودداری از قرار دادن ملحفه های چند لایه و ضخیم روی تشک مواج زیرا این امر موجب عدم کارایی این وسیله می شود
- خودداری از خاموش نمودن پمپ دستگاه در حین استفاده از تشک
- خاموش کردن دستگاه به مدت یک ساعت در هر ۲۴ ساعت البته در این بازه زمانی بیمار نباید روی تشک قرار بگیرد
- روشن بودن کمپرسور تشک مواج به صورت پیوسته در مواقعی که بیمار در حال استفاده از آن است
- در صورت نیاز به جمع کردن تشک مواج ابتدا باید کمپرسور آن را خاموش کرده و سپس نازل هوا را باز کرد تا هوای درون سلول ها به طور کامل خارج شود.
- خودداری از ایستادن روی تشک مواج
- خودداری از آشامیدن و خوردن روی آن
- خودداری از قرار دادن این نوع تشک در معرض مواد شیمیایی و اسیدی
- خودداری از قرار دادن آن در مجاورت وسایل گرمایشی
- خودداری از قرار دادن آن در دسترس حیوانات خانگی
- خودداری از قرار دادن اشیای برنده و تیز در نزدیکی تشک
- خودداری از قرار دادن کمپرسور هوای تشک مواج در مناطق مرطوب و خیس
مزایای استفاده از تشک مواد
با توجه به مطالب ارائه شده می توان نتیجه گرفت که مهمترین مزیت استفاده از تشک مواج جلوگیری از بروز زخم بستر در کسانی است که مجبور هستند ساعت زیادی از روز را در بستر باشند. لازم به ذکر است که تشک مواج علاوه بر ویژگی فوق مزایای دیگری نیز دارد که مهمترین آنها به شرح زیر هستند.
- کاهش فشار نقطه ای و توزیع وزن
- عدم اخلال در تعریق
- بهبود زخم بستر و تسریع روند بهبودی
- جابجایی راحت بیمار روی بستر
- افزایش گردش خون
- بهبود کیفیت خواب.